Tämä vuosi on Uhut-šeura istorijassa juhlavuosi – pakkaiskuušša 2000 šeura rekisteröitih iččenäisekši kanšalaisjärještökši.
Vain još laškie vuuvvet ihan alušta šuati, niin voi juhlie šeuran 25-vuotispäivyäki, šentäh kun vuotena 1990 šajekuušša Karjalan Rahvahan Liiton yhteyteh peruššettih Uhtuon karjalaisien kulttuurijärještö Uhtua-seura. Še luati vankan peruštan nykyjäh tomivalla Uhut-šeuralla – ilmain Uhtua-seurua ei olis Uhut-šeurua.
Peruštajajäseninä oltih Uhtuon kanta-ašukkahien ta Kalevalah lähikylistä piirikeškukšeh muuttaneihen jälkeiäiset. Šeurah liitty yli 30 henkie ta lisäkši ryhmäjäseninä Kalevalan kanšanteatteri ta veteraanien naiiskuoro. Šeuran piämiehekši valittih piirilehen piätoimittaja Viktor Melentjev. Šeuran tarkotukšena oli tukie karjalan kielen, kulttuurin ta perintehien šäilymistä. Eri vuosina šeuran hallintoh kuuluttih Natalja Borzenkova,Vilho Denisov,Natalja Jevsejeva,Tamara Kalenova,Galina Kondratjeva,Valentina Kovalenko, Aleksei Lezhojev,Ljubov Kutavkina,Olga Meltshakova, Anton Haurinen,Valeri Lesonen,Oiva Mäkela,Valentina Saburova,Veikko Pällinen.
Vuotena 1992 Uhtua-šeuran yhteistyö šeuraksi tuli Uhtuan Seuvun Perinnešeura Šuomešta, šen enšimmäisenä piämiehenä oli uhtualaislähtöni Paavo Ahava. Yhteistoimintavuosien aikana toteuvettih ušempie kulttuurihankkehie. Enšimmäini niistä oli Uhtuon karjalaisien kešäpruasniekan elvyttämini. Še šai luajan kannatukšen niin Kalevalan piirissä kuin Šuomeššaki. Perintellihesekši tullut pruasniekka-hanke ei ois toteutun ilmain kanšallisen piirimme iččehallinnon ta kulttuuriošašton ta šen johtajan Niina Zubanovan apuo.
Karjalan Rahvahan Liiton ta Karjalan Sivistysseuran Helsingissä vuotena 1991 järještämien kyykkätuomarinkurššien piättänyn Vladimir Denisov perušti kyykkäjoukkuen ta šiitä lähtien Uhtualla on aina ollun kyykkätoimintua. Šeuran kyykkäjoukkue on ošallištun Kuivajärven pruasniekan kyykkäotteluih ta muih kilpailuih Karjalassa ta Šuomešša.
Kalevalan keškikoulušša opettajien Tamara Kalenovan ja Natalja Jevsejevan ta šiita Valentina Kovalenkon ja Galina Gerasimovan anšiošta ruvettih kiinnittämäh šuurempua huomiota karjalan kielen ta kotišeutuhistorian opetukšeh
Oiva Mäkelä tuli šeuran johtajakši voimijen ta toiveta täyšin. Lyhyöššä elämäššäh hiän kerkisi ruatua oikein äijä. Hänen johton aikana ilmešty ’Uhtuan-uutiset”-lehti, mitä luvettih Šuomeššaki. Olleššah Uhut-seuran jasenenä Oiva Makelä oli vuosina 1994-1998 Kalevalan piirin johtajana. Juuri näinä vuosina piiriššä alko ruatua rakennuškoulutuš projekti KALEVALA.
Tämän projektin kautti Kalevalan šuatih puukuivaamo, tiilitehaš, ortodokšini kirikko, lašten neuvvola ta šyntymälaitoš, luterilaini kirikko ta Uhut-šeuran –toimiston talo. Kaikki tämä toteutu piirin, Karjalan ta Šuomen hallintojien yhteisvoimilla. Täytyy šanuo jotta ne ideat šynty Kalevalan ta Helsinkin Uhtua-Šeurassa.
Ših aikah oli vilkaštun kulttuuri toiminta ystävyyškuntien välillä ta Uhut-šeura on ollun järještämäššä monie ešityšmatkoja Šuomeh Kalevalan kanšanteatterilla, Kantele-yhtyellä, Hepokatit-lastenyhtyellä, Kalevala folklooriryhmällä, Elegia- naiskuorolla.
Karjalan kielen šäilyttämini ta elvyttämini aina oli Uhut-šeuran kiikarissa. Idea avata Kalevalašša kielipešä oli kytyn jo pitälti. Toteuttua tämä hanke alko vuotena 2000. Lašten päiväkojissa avattih enšimmäini Karjalašša ryhmä, missä lapšet kuultih vain karjalan kielen pakinua. Tämän projektin vetäjänä oli Annikka Pasanen Helsingin yliopišton oppilaš. Tällä projektillä oli hyvijä tulokšija.
Svetlana Staskoit`n johon aikana Uhut-šeura on jatkan valvontua kaikista tärkiempyä omua tehtävyä - šäilyttämistä ta elvyttämistä karjalan kieltä ta kultuurie. Näinä vuosina on valmišettu ta lähetetty vetomuksie eri tahoilla šäilyttämiseštä kirjapainoa, kotišeuvun museošta, ompelutehtahan järještämiseštä, šiirtämiseštä V.Pällisen festiivaalin Kostomukšešta Kalevalah, järještämiseštä Šukujuuret konferensin Kalevalašša, vetomukšen palkintoh Uhut-seuran jäsenille A.Tuomella ta V. Saburovalla.
Jatku yhteištyö niijen šeurojen kera, ken ruatau karjalan kultuurin hyväkši Šuomen puolella. Niijen kera on toteutettu monta yhteistä projektie. ”Runolaulun juuret ja versot”, ”Lašten Piiri pieni pyörii festivaali”, ”Elokšen rihma” -hankeheh šaima avuštušta Kulttuuriministerion kautti.
Nykyajan toimintua
Meijän šeuran toimintah ijellähki kuuluu kielen šäilyttämini, istorian tutkinta, šäilyttämini ta levittämini tietoja vienan karjalaisien perintehistä ta tavoista.
Autamma karjalan kielen opaššuksešša
Niin kuin muinakin vuosina jatkuammakarjalankielen ryhmien kannatušta.
Myö luovutamma päiväkojin piättäjillä pieniä palkintoja ta niijen vanhemmilla kunnivokirjoja.
Hankehijen puittehišša järješšämmä kielikilpailuja ta palkčemma lapsija hyväštä opaššuksešta.Joka vuosi jakuamma palkintoja karjalan ta šuomen kieleššä mänestynehillä opaštujilla
Kahtena vuotena olemma jarještän Karjalan kielen kurššit aikuhisilla. Hyö tullah opaštumah ta muistelomah muamon kieltä toiset tullah tuttavuštumah vienan karjalan kieleh.
Uhut-šeura joka vuosi järještäy ta pitäy ”Uhtuan neičyt” ta ”Kalevalan tähtöni” koulukilpailuja. Piäpalkinnon voittajilla niise annamma palkintoja -onhan kilpailun tarkotuš karjalan kielen ta vanhojen tapojen šäilyttämini.
”Laukkukauppiaš-projekti”, kumpasen pijimmä vuotena 2012 herätti lapšišša šuurta huomiota ta kiinoštušta kotišeuvun istorijah. Uhut-šeura autto järještyä matkua Šuomeh Jalavan kauppah.
Palkintoja
Uhutšeuran toiminnan alkuvuosina oli peruššettu palkinto parahalla kyykän peluajalla. Šiitä lähtie joka vuosi kešäjuhlissa palkičemma parašta kyykän peluajua ta šamalla myö jatkuamma kyykkäpelin kehittämistä.
Oiva Mäkelän aikana oli peruššettu palkinto vuuven parahalla näyttelijällä. Še palkinto eri vuosina on luovutettu L.Nikutievalla, V.Denisovilla, G.Remsulla, S.Staskoit`lla, M. Mylnikovalla.
Teatterin tauon aikana luovutimma palkintuo Vuuven parahalla kantelehen šoittajalla. Viimekši šen šai Sergei Kozin, vanhin kannel yhtyvehen šoittaja.
Yhteištyötä muijen yhteiškunnallisien järještöjen kera
Uhtua-Seura ry’n kera Helsingistä jatkuamma yhteistyötä.
Uhtua-Šeura on tuennun Kalevalan poikien jiäkiekkojoukkuetta ”Kalevalan kontiet” šuomalla pojilla jiäkiekkošuojavaruštehie ta pelin välinie. Jiäkiekkokaukalolla šaima lisyä valaisimie. Täštä šuuret passipot Jarmo Rantasella, ken kuletti kaikki ne meilä.
Kiitämmä niise Uhtua-Šeuran Šeuran piämiestä Kari Kemppistä ta SPR-järještyö enšiapukurššijen Kuhmošša järještämiseštä. Näillä kurššiloilla on käynyn jo pari kymmentä henkieä Vuokkinimeštä, Kalevalata ta Jyskyjärveštä.
Monivuotiset hyvät välit meillä on oltu ”Kesselin”-ry`n kera. Yli 10 vuuvven aikana yhteištyönä olemma luovuttan stipentija šuomen ta karjalan kieleššä hyvin mäneštynehillä oppilahilla, Kaunehimmat joululaulut -illačut piemmä yheššä, avunanto vanhoillä ihmisillä on tullun jo perintehekši. Ape Nieminen anšaiččou passipot omašta työštä Vienan Karjalan hyväkši.
Täššä yhteytyveššä pitäy mainita Markku Niemistä, Juminkekon-šäätiön piämieštä.
Hänen projektijen avulla šaima valmehekši Uhut-šeuran talon alakerrokšen.
Šinne šijotetah Kanteleverštaš.
Yhteitytä muijen laitokšien kera
A. Perttusellä nimetetty kirjaston kera järješšämmä tilaišuukšie, kumpasišša voi šuaha tietyä Kalevalan tunnettujijen ihmišijen elämäštä ta heijän toiminnašta. Yheššä oli pijetty M.Pirhosen 105-vuotisjuhlua, Uhtuon kirjallišuušliiton 40-vuotisjuhlua, Paavo Lesosen kirjan julkaitumistilaišuuven.
Kalevalatalon kera yhteištyötä on ollun aina heti šen peruštamisešta.
N. Basalajevan joholla Kalevalatalo voi olla yhteištyökumppanin ešimerkkinä.
Viime vuotena me šuoritima yhteisen hanken ”Kielen šäilyttämini teatteriešitykšen kautta”, kumpasen pitämiseh ankima rahua Kultuuriministeriöštä.
Monen vuuvven taitehtauvon jälkeh lavalla esiinty Kalevalan kanšanteatteri, kumpani toi šuurta iluo kaččojilla.
Juhlia
Omašša työššä käytämmä hyväkše lehtijulkasuutta Vienan Karjalan istoorijašta ta kultuurista. Vuotena 2007 mini-tutkimukšen aikana tuli ešillä enšimmäini kirjallini Uhtuo muissuttelu oli 1597 vuosi. Šamana vuotena Uhut-šeura järješti Kanerva čäijyt Kormušniemeššä -juhlan, mi oli omissettu enšimmäisellä juhlalla Uhtošša. Myö halusima ešittyä, jotta šuan vuuven jälkehki karjalan kieli eläy ta perintehet šäilyy. Šiitä lähtien joka vuosi Uhtuan pruasniekašša Uhut-šeura tarjou kanerva- čäijuo juhlaväellä.
Ikäihmisen päivän puittehissa myö piemmä pruasniekkoja šeuran jäsenillä.
Toisinah tulou vierahie Šuomešta. Näissä illačuissa šuapi kuulla vaikka mimmosie mukavie juttuja vanhan ajan elämäštä!
Projektitoiminta
Uhut-šeura monie vuosie on ruatan hyvissä kontaktissa Karjalan tašavallan Kanšallišuušpolitiikan ministerijön kera. Šieltä šuamma apurahua projektija varten, kumpaset toteutama Uhtuolla:
2011. Kulttuuritapahtuma ”V.Pällisen laulufestivaali”- šaimma pityä jo kolmatta laulufestivaalie Kalevalašša.
2012. ”Uhtuon karjalaisien kešäpruasniekka ”Kanerva čäijy” hanke –kučču vierahie koko Vienan Karjalašta.
2013. ”Kalevalan mua. Tiälä on meijän juuret..” - šaimma tutkie ta tallentua tärkiet tiijot kylän ošien istoriašta ta niijen nimilöistä. Šaimma pystyttyä vanhan Uhtuan kartan kylän kešellä.
2014. ”Runonlaulajien mua” –tällä projektilla tutuštuttima lapsie Uhtuan runonlaulajien ta starinoijen kertojien kera. Likopiäh tuli kaunis paikka kumpani kertou karjalan viisahukšišta ta runonlaulajista.
On ieššä vielä äijä työtä. Himottais kuččuo kaikkie kellä Kalevala on kallis ta tärkie meijän kera yheššä jatkua tätä työtä.
Uhut-šeura
Valentina Kovalenko
Šeuran piämies
Šulakuu 2015